ارزیابی بهبود ایستایی و دقت پیش‌بینی مدل‌های سری زمانی دبی رودخانه تحت تأثیر رهیافت تفاضل‌گیری) مطالعه موردی: رودخانه دز)

Authors

  • حجت کرمی استادیار گروه مهندسی عمران- مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
  • سعید فرزین گروه مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
  • محسن مسلم زاده گرایش مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
Abstract:

 هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر تفاضل­گیری‌های فصلی، غیرفصلی و ترکیبی بر میزان ایستایی سری زمانی دبی ماهانه رودخانه دز طی 60 سال می­باشد. همچنین تأثیر میزان ایستایی بر عملکرد مدل‌های SARIMA در پیش‌بینی سری زمانی از جنبه‌های مختلف بررسی شده است. ابتدا پایداری واریانس سری زمانی بررسی‌شده و تبدیلات لازم جهت مانا کردن واریانس اعمال گردیده است. سپس به کمک آزمون من-کندال فصلی، ایستایی میانگین ارزیابی‌شده و از نتایج آن برای ارزیابی وجود روند و نیاز به تفاضل­گیری استفاده ‌شده است. با استفاده از تفاضل گیری‌های فصلی، غیر فصلی و ترکیبی، سه سری جدید ایجاد شده که ایستا بودن آن‌ها به همراه سری اصلی، با تحلیل نمودار ACF و آزمون دیکی-فولر تعمیم ‌یافته مورد بررسی قرار­گرفته است. در ادامه، نوع و تعداد پارامترهای موردنیاز در مدل­ها برای هرکدام از حالات تعیین ‌شده است. نتایج حاکی از آن است که هنگام استفاده از تفاضل­گیری ترکیبی، تعداد مدل‌های مورد نیاز برای بررسی به ‌شدت کاهش‌ یافته به ‌طوریکه برای مدل‌سازی سری با تفاضل­گیری فصلی، 196 و برای مدل‌سازی سری با تفاضل ترکیبی، تنها 16 مدل نیاز به بررسی داشتند. درحالی‌که نتایج خروجی بهترین مدل از هر دو نوع سری تفاضلی تقریباً نزدیک به هم بود اما بهترین مدل از سری تفاضلی فصلی، با معیارهای ارزیابی 47/92=MAE، 4/154=RMSE و 61/0=R، برتری خود را نسبت به دیگر مدل‌ها نشان داد. در نهایت، از مدل منتخب یعنی12(1،1،1)(4،0،4)SARIMA برای پیش‌بینی دبی رودخانه در 24 ماه آینده استفاده شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه مدل های PAR و MPAR در مدل سازی سری زمانی ماهانه دبی رودخانه تحت تاثیر عوامل هواشناسی (مطالعه موردی: رودخانه نازلوچای)

بیش از سه دهه است که هیدرولوژیست ها، استفاده از مدل های چندمتغیره را جهت توصیف و مدل سازی داده های پیچیده هیدرولوژی، توصیه می کنند. درحالی که به تازگی اهمیت مدل های چند متغیره در آب شناسی مطرح شده است. در واقع در مدل های چند متغره با دخالت دادن عوامل موثر دیگر، می-توان نتایج توصیف، مدل سازی و پیش بینی پارامترهای مختلف را بهبود بخشید. در این مطالعه با استفاده دو مدل تک متغیره پریودیک آرما و چند ...

full text

ارزیابی عملکرد مدل‌های سری زمانی چند متغیره تلفیقی، MPAR و MPAR-ARCH در مدل‌سازی دبی جریان رودخانه با درنظر گرفتن عوامل مؤثر هواشناسی (مطالعه موردی: رودخانه نازلوچای)

بیش از سه دهه است که هیدرولوژیست­ها، استفاده از مدل­های چندمتغیره را جهت توصیف و مدل­سازی پدیده­های پیچیده هیدرولوژی، توصیه می­کنند. در مدل­های چند متغیره با دخالت دادن عوامل مؤثر، می­توان نتایج توصیف، مدل­سازی و پیش­بینی متغیرهای مختلف را بهبود بخشید. هم­چنین از آنجا که مدل­های غیر­خطی واریانس ناهمسان شرطی، بخش باقی­مانده مدل­های خطی را به‌طور رضایت­بخشی مدل می­کنند، انتظار می­رود، با ترکیب مد...

full text

پیش بینی دبی جریان رودخانه با استفاده از داده کاوی و سری زمانی

شبیه­سازی جریان رودخانه به‌منظور آگاهی از دبی رودخانه در دوره‌های زمانی آینده از مسائل مهم و کاربردی است. با توجه به اهمیت اطلاع از دبی جریان در سال­های آینده، در این مطالعه دبی جریان در سه ایستگاه حاجی‌قوشان، قره‌شور و تمر در حوضۀ آبخیز گرگانرود برای سال­های آبی 90-1381 شبیه­سازی شد. به‌منظور شبیه­سازی از روش آماری سری زمانی در قالب الگوی اتورگرسیون (AR) و داده‌کاوی در قالب ماشین بردار پشتیبان...

full text

مدل‌سازی دبی جریان رودخانه با استفاده از مدل‌های چندمتغیره تلفیقی سری زمانی

چکیده بیش از سه دهه است که هیدرولوژیست­ها، استفاده از مدل­های چند متغیره را جهت توصیف و مدل­سازی داده­های پیچیده هیدرولوژی، توصیه می­کنند. درحالی که به تازگی اهمیت مدل­های چند متغیره در هیدرولوژی مطرح شده است. در واقع در مدل­های چند متغیره با دخالت دادن عوامل مؤثر هواشناسی، می­توان نتایج توصیف، مدل­سازی و  پیش­بینی پارامترهای مختلف را بهبود بخشید. هم­چنین از آنجا که مدل­های غی...

full text

پیش‌بینی دبی ماهانه رودخانه کاکارضا با استفاده از مدل‌های سری زمانی، ARIMA فصلی

    بررسی و شناخت تغییرات زمانی دبی پایه در مطالعات حوزه‌های آبخیز بخصوص در فصول با جریان کم‌ اهمیت زیادی دارد. به همین منظور مدل‌های مختلف آماری و احتمالاتی ارائه و توسعه داده‌شده است. هدف از این پژوهش بررسی سری زمانی30 ساله مربوط به دبی متوسط ماهانه رودخانه کاکارضا در شهرستان سلسله در استان لرستان می‌باشد. در گام اول توابع خودهمبستگی و خودهمبستگی جزئی داده‌های واقعی در نرم‌افزار XLSTAT ترسیم ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 3

pages  82- 97

publication date 2020-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023